Każdy z nas odczuwa różnego rodzaju emocje.
Rozpoznajemy je zwykle przez specyficzne zachowania, wyraz twarzy oraz odczuwalne zmiany w ciele. Emocje te mogą być zarówno pozytywne jak i negatywne. Wywołane są one przez myśli i ich odczuwanie trwa od kilku sekund do kilku godzin. W ciągu dnia wielokrotnie doświadczamy emocji na zdarzenia wokół nas, które następnie wpływają na nasze działania. Czy wiesz jednak, że odczuwane emocje mogą również wpływać na nasze wybory żywieniowe?
W stresujących sytuacjach oraz gdy czujemy się niekomfortowo mogą pojawić się negatywne emocje. Należą do nich strach, złość, wstręt, smutek oraz pogarda. Negatywne emocje wpływają na zmniejszenie kontroli nad tym co jemy oraz ile jemy. Stan ten potocznie jest określany jako ,,jedzenie na pocieszenie” lub ,,emocjonalne jedzenie” i postrzegany jest jako ucieczka z doświadczenia nieprzyjemnych emocji. Takie zachowania służą do ich regulacji. Okazuje się, że osoby, które obwiniają innych o swoje złe samopoczucie mają znacznie większą skłonność do objadania się.
Negatywne emocje wpływają na zwiększoną ochotę do spożywania żywności kalorycznej, bogatej w tłuszcz oraz wysoko przetworzonej. Wzrasta również apetyt na mięso. Badania naukowe wykazały, że mężczyźni częściej wybierają posiłki ciepłe, obfite w tłuszcze i zapewniające komfort, takie jak stek, zapiekanka, zupa. Natomiast kobiety sięgają po więcej słodkich przekąsek, głównie czekoladę i lody. Z kolei osoby starsze częściej podjadają niż osoby młode.
Podjadanie spowodowane negatywnymi emocjami może prowadzić do dodatniego bilansu energetycznego, czyli nadmiarowego spożycia kalorii w stosunku do potrzeb. A długo utrzymujący się dodatni bilans energetyczny przyczynia się do rozwoju nadwagi i otyłości.
Na szczęście ze skutkami negatywnych emocji można sobie radzić. Zatem co robić gdy czujemy się źle i napada nas głód emocjonalny? Po pierwsze uświadom sobie, że jesteś osobą, która ma skłonność do takich zachowań. Zamiast walczyć z odruchem podjadania, zacznij od małych kroków. Świadomie zastąp produkty dostępne w twoim zasięgu z wysokokalorycznych i przetworzonych na mniej kaloryczne i zdrowsze. Daj sobie przyzwolenie na podjadanie właśnie takich produktów jak: orzechy, świeże i surowe warzywa, owoce i samodzielnie przygotowane smakołyki. Wszystko oczywiście w granicach rozsądku. Kolejną skuteczną metodą na emocjonalne jedzenie jest ćwiczenie uważności. Może w tym pomóc psychodietetyk.
Najważniejsze jednak jest to, że jakakolwiek próba lub nawet drobna zmiana, które jest systematycznie wprowadzana, daje trwały efekt poprawy. Dlatego warto jak najwcześniej zadbać o to aby być zdrowym.
Źródła:
- Adriaanse M. A., Prinsen S., De Witt Huberts J. C., De Ridder D. T. D., Evers C. (2016).‘I ate too much so I must have been sad’: Emotions as a confabulated reason for overeating. Appetite 103, 318-323
- Aguiar-Bloemer A. C., Palazzo C. C., Diez-Garcia R. W. (2021). Relationship of negative emotion with leptin and food intake among overweight women. Physiology & Behavior 237, 113457
- Ashurst J., Van Woerden I., Dunton G., Todd M., Ohri-Vachaspati P., Swan P., Bruening M. (2018). The Association among Emotions and Food Choices in First-Year College Students Using mobile-Ecological Momentary Assessment. Ashurst et al. BMC Public Health 18:573
- Caldwell K., Fields S., Lench H.C., Lazerus T. (2018). Prompts to regulate emotions improve the impact of health messages on eating intentions and behavior. Motivation and Emotion 42, 267–275
- Shen W., Long L. M., Shih C. H., Ludy M. J. (2020). A Humanities-Based Explanation for the Effects of Emotional Eating and Perceived Stress on Food Choice Motives during the COVID-19 Pandemic. Nutrients:12(9), 2712
- Van Strien T., Cebolla A., Etchemendy E., Gutiérrez-Maldonado J., Ferrer-García M., Botella C., Baños R. (2013). Emotional eating and food intake after sandess and joy. Appetite 66, 20–25